Już 77 proc. Polaków robi zakupy w sieci. Ilu z nich jednak wie, jak ochronić się przed oszustwem? Podpowiadamy, jak bezpiecznie kupować online!

 

Zakupy online od wielu lat zyskują na popularności. Czas pandemii jeszcze bardziej przyspieszył ten trend – przez pewien okres wiele produktów można było kupić wyłącznie w sieci. Niestety, rosnąca liczba transakcji internetowych również przyciąga cyberprzestępców i oszuści, którzy nie szczędzą starań, by zdobyć nasze dane bankowe, hasła czy inne poufne informacje.

 

 

 

 

 

Jak bezpiecznie kupować w sieci?

 

Polacy coraz chętniej korzystają ze sklepów internetowych

Zgodnie z wynikami badania „E-commerce w Polsce” przygotowanego przez Gemius i opublikowanym jesienią 2021 roku, ponad 77 proc. Polaków dokonuje zakupów online – co oznacza wzrost o aż 4 punkty procentowe w porównaniu do poprzedniego roku. Najwięcej osób robiących zakupy w Internecie to kobiety, osoby powyżej 35. roku życia, posiadające wyższe wykształcenie oraz mieszkanki dużych miast.

Mimo rosnącej popularności e-commerce, nadal wiele osób staje się ofiarą cyberprzestępstw. Oszustwo, phishing i ataki na dane bankowe są niestety nieodłączną częścią cyfrowego świata handlu. Dlatego warto pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa podczas zakupów online.

Bezpieczne zakupy online – 5 najważniejszych zasad

Przed dokonaniem zakupu, szczególnie w nowo poznanej platformie, warto sprawdzić kilka kluczowych elementów:

  • Opinie firmy – przeczytaj recenzje na Google lub zaufanych serwisach oceniających sklepy internetowe,
  • Operator płatności – upewnij się, czy sklep współpracuje z wiarygodnymi i znanych operatorami płatności (np. Przelewy24, PayPal, BLIK),
  • Regulamin sklepu – znajomość warunków współpracy, zwrotów i reklamacji to gwarancja lepszej ochrony swoich praw,
  • Dane NIP/KRS – sprawdź, czy firma ma prawidłowo wpisane dane w rejestrach firm,
  • Certyfikat SSL – upewnij się, że strona posiada certyfikat szyfrowania (adres zaczyna się od „https://”), co świadczy o jej bezpieczeństwie.

Dbając o te proste, ale istotne rzeczy, możesz znacznie zwiększyć poziom bezpieczeństwa swoich transakcji online.

kupowanie pic2

Weryfikacja opinii innych klientów

Przed złożeniem zamówienia w nowo poznanym sklepie, warto sprawdzić, jak oceniają go inni użytkownicy. Opinie można znaleźć między innymi na wizytówce Google – o ile firma taką posiada.

it1

 

Należy jednak mieć świadomość, że Google nie weryfikuje publikowanych komentarzy, choć usuwa fałszywe treści, gdy zostaną one zidentyfikowane. Oceny klientów, którzy rzeczywiście dokonali zakupu w danym sklepie, są dostępne w takich serwisach jak Opineo.pl. Wiadomości z prośbą o wystawienie oceny otrzymują wyłącznie osoby, które skorzystały z usług danej firmy, a przy ich komentarzach znajduje się stosowne oznaczenie.

it2

Sprawdzenie operatora płatności internetowych

Przed zakończeniem zakupu warto upewnić się, czy sprzedawca korzysta z usług uznawanego i sprawdzonego operatora płatności online. Tylko takie pośrednictwo zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa transakcji. Zaufane sklepy internetowe współpracują z renomowanymi firmami obsługującymi płatności cyfrowe, które stosują zaawansowane mechanizmy ochrony danych.

Do najbardziej popularnych i godnych zaufania operatorów należą m.in. Tpay, PayU, Blue Media, dotpay oraz HotPay . Korzystanie z ich usług daje gwarancję szyfrowania danych oraz minimalnego ryzyka nieautoryzowanego dostępu do kont bankowych czy kart płatniczych.

Warto jednak zachować ostrożność – jeśli sklep oferuje tylko jedną metodę płatności (najczęściej płatność z góry), może to być sygnał ostrzegawczy. W takim przypadku warto zadbać o dodatkową analizę sklepu, jego opinii i sposobu działania, by uniknąć potencjalnych pułapek.

kupowanie pic3

Zapoznanie się z regulaminem sklepu internetowego

Każdy sklep internetowy jest obowiązany udostępniać swoim klientom aktualny i kompletny regulamin . Dokładne zapoznanie się z jego treścią to pierwszy krok w ochronie swoich praw jako nabywcy. Szczególną uwagę warto zwrócić na zasady zwrotów towarów oraz postępowania w przypadku reklamacji .

W regulaminie powinno być wyraźnie określone:

  • na jakich warunkach możliwy jest zwrot zakupionego produktu,
  • jaki termin ważności przypada na możliwość reklamacji,
  • w jakim czasie i formie dokonywane są zwroty pieniędzy,
  • kto ponosi koszty zwrotu (nabywca czy sprzedawca).

Jeśli regulamin nie zawiera tych informacji lub ich brak budzi wątpliwości – lepiej zastanowić się, czy rzeczywiście chcesz dokonać zakupu w tym miejscu.

Weryfikacja danych firmy

Przed złożeniem zamówienia w nowym sklepie warto upewnić się, że firma faktycznie istnieje. Najprostszym sposobem na to jest sprawdzenie numeru NIP lub KRS przedsiębiorstwa. Te dane zazwyczaj można znaleźć w regulaminie lub na osobnej podstronie „O firmie”.

Sprawdzić poprawność wpisu można na stronach rządowych, takich jak ePUAP lub Rejestr Krajowy Sądowy . Weryfikacja ta pozwala uniknąć współpracy z oszustami działającymi w ramach fałszywych firm.

Stosowanie certyfikatu SSL – kluczowa ochrona danych

Nawet jeśli wszystko wygląda szlachetnie, nadal warto zachować ostrożność przed sfinalizowaniem transakcji. Jednym z najważniejszych elementów bezpieczeństwa strony internetowej jest certyfikat SSL .

SSL (Secure Sockets Layer) to protokół szyfrowania, który zapewnia poufność danych przesyłanych przez Internet. Dzięki niemu komunikacja między przeglądarką a serwerem staje się bezpieczna – szczególnie przy logowaniu się do konta, przesyłaniu danych osobowych czy płaceniu online.

Certyfikat SSL znajduje zastosowanie m.in. przy:

  • logowaniu do poczty elektronicznej,
  • transakcjach bankowych i płatnościach online,
  • aukcjach internetowych i innych usługach wymagających przekazywania poufnych danych.

Jak sprawdzić, czy dana strona go posiada? W pasku adresu przeglądarki powinien pojawić się symbol zamkniętej kłódki , a adres strony zaczyna się od „https://” zamiast „http://”. Kliknięcie w ikonę kłódki pozwala również zobaczyć szczegóły certyfikatu i jego wydającego go urzędu certyfikacyjnego.

it3

Jeśli symbol kłódki byłby przekreślony lub czerwony, oznacza to, że strona nie posiada ważnego certyfikatu SSL lub ten stracił ważność. W takich przypadkach warto odstąpić od dokonania zakupu i zwrócić się do ekspertów – np. do firmy takiej jak IT Leader, która oferuje kompleksową obsługę informatyczną dla przedsiębiorstw, w tym doradztwo w zakresie bezpieczeństwa danych i systemów.

Co zrobić, gdy padliśmy ofiarą oszustwa online?

Niestety, nawet jeśli zachowujemy środki ostrożności, czasem możemy zostać atakowanym przez cyberprzestępstwo. Co wtedy?

  1. Skontaktuj się z bankiem
    Jeśli płatność została dokonana za pośrednictwem przelewu, pierwszym krokiem jest natychmiastowe powiadomienie swojej instytucji finansowej. W niektórych przypadkach możliwe będzie zablokowanie albo cofnięcie transakcji – zwłaszcza jeśli zostanie ona zgłoszona w krótkim terminie.
  2. Chargeback przy płatności kartą
    Gdy zakup został sfinalizowany kartą kredytową lub debetową, istnieje możliwość skorzystania z procedury chargebacku . To mechanizm, który umożliwia zwrot pieniędzy, jeśli sprzedawca nie wywiązał się z obowiązków wynikających z zamówienia. Procedurę inicjuje bank po otrzymaniu zgłoszenia od właściciela karty.
  3. Złożenie zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa
    W sytuacjach szczególnie groźnych lub kryminalnych warto rozważyć złożenie zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa . W treści należy zawrzeć m.in.:

    • dane kontaktowe składającego zawiadomienie,
    • szczegółowy opis zdarzenia (dobrze nadaje się dołączyć screeny, e-maile czy inne potwierdzenia),
    • datę oraz formę dokonanej płatności z dowodami jej realizacji (np. potwierdzenie przelewu, numer transakcji),
    • powody, dla których uważamy, że doszło do oszustwa,
    • wszelkie dodatkowe dokumenty, np. korespondencję ze sprzedawcą.

    Zawiadomienie można złożyć osobiście w komisariacie policji lub we właściwej prokuraturze.

Dlaczego warto dbać o bezpieczeństwo online?

Mimo ogromnej popularności zakupów internetowych, wielu użytkowników nie wie, jak chronić się przed oszustwami. Prawidłowa znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa cyfrowego – od sprawdzania certyfikatów SSL po analizowanie regulaminów – pozwala uniknąć strat finansowych i utraty poufnych danych.

Warto pamiętać: każdy ma prawo do bezpiecznych zakupów w sieci. A jeśli coś pójdzie nie tak – szybka reakcja i pomoc specjalistów mogą uratować sytuację.